جشن عقد نیز مانند همه جشن‌ها و سایر مراسمات عروسی، دارای رسم و رسومات خاص خود است که بایستی خانواده‌ها به آن توجه داشته باشند. مراسم عقد یکی از مهم ترین مراسماتی است که پس از بله برون و پیش از عروسی برگزار میشود. برگزاری این مراسم در شهرهای مختلف ایران با رسوم متفاوتی همراه است.
در این مقاله هرچه که در مورد جشن عقد و آداب و رسوم مربوط به آن را که باید بدانید، برای شما بازگو می کنیم، پس با ما همراه باشید.
جشن عقد ایرانی
مراسم جشن عقد ایرانی، به ایران باستان و آئین زرتشت برمی گردد که معمولا بعد از مراسم بله برون و آشنائی دو خانواده صورت می گیرد. عقد نکاح، پیمان زناشویی است و توافق یک زن و مرد جهت ایجاد زندگی مشترک، و قوانین خاصی بر این پیمان حکومت می‌نماید. بسته به فرهنگ خاص جامعه، جهت انعقاد عقد، طرفین بایستی کلماتی دایر بر پذیرفتن این پیمان ادا کنند.
خطبه عقد
به الفاظی که با گفتن آنها زن و مرد به همسری هم درمی‌آیند خطبه عقد می گویند. به نظر بسیاری از فقیهانِ شیعه، صیغه ازدواج باید به عربی صحیح خوانده شود.
«الحمدلله الذی رفع السمآء فبناها، وبسط الارض فدحاها، وأثبتها بالجبال فأرسیها، أخرج منها ماءها و مرعیها، الذی تعاظم عن صفات الواصفین…أیها الناس إنما الانبیاء حجج الله فی أرضه، الناطقون بکتابه، العاملون بوحیه، إن الله عزوجل أمرنی أن ازوج کریمتی فاطمة بأخی وابن عمی و أولی الناس بی علی بن أبی‌طالب، و [أن] قد زوجه فی السماء بشهادة الملائکة، وأمرنی أن ازوجه واشهدکم علی ذلک؛
«سپاس از آنِ خدایی است که آسمان را ساخت و برافراست و زمین را پهن کرد و گستراند و با کوه‌های میخ‌آسا استوارش کرد و از آن آب و چراگاه‌هایش را بیرون آورد همان خدایی که از صفاتی از وصف‌کنندگان در وصف او می‌گویند، برتر است … ای مردم پیامبران حجت‌های خدا در زمین او و گویندگان از کتاب او و عمل‌کنندگان به وحی اویند خداوند عزوجل به من دستور داده که فاطمه را به ازدواح برادرم و پسرعمویم و نزدیکترین مردمان به من یعنی علی بن ابی‌طالب در آورم خداوند بلندمرتبه او را در آسمان به همسری فاطمه درآورد و فرشتگان را بر آن گواه گرفت و به من دستور داد که در زمین نیز او را به ازدواج فاطمه درآورم و شما را بر آن گواه گیرم.»
جشن عقد به عهده کدام خانواده است
بیشترین سوالی که قبل از این مراسم دلنشین برای اکثریت پیش می آید این است که جشن عقد به عهده کدام خانواده است؟
درواقع هر یک از مناطق مختلف کشور رسم و رسومات خاص خود را برای برگزاری این مراسم دارند، در روز بله برون خانواده ها باید در مورد این مراسم به توافق برسند. به طور کلی، برگزاری مراسم عقد با خانواده عروس است و خانواده داماد نیز برگزاری جشن عروسی را برعهده دارند. و اما وظایف خانواده داماد در برگزاری مراسم عقد شامل خرید حلقه نامزدی، خرید هدیه از طرف داماد و خانواده داماد، خرید سرویس طلا و لباس عقد و نامزدی، خرید دسته گل، کیک، هزینه های محضر و شام عقد است.
البته همانطور که گفته شد ممکن است این وظایف بر اساس صحبت و توافق دو خانواده تغییراتی پیدا کند. در برخي شهرها مراسم در خانه عروس برگزار مي‌شود اما ميوه و شام مراسم را خانواده داماد تهيه مي‌کنند و به خانه دختر خانم مي‌آورند. بعضي اقوام هم رسم دارند که خانواده عروس و داماد هر کدام براي فاميل خودشان يک مراسم نامزدي يا عقد ترتيب مي‌دهند.
آداب جشن عقد
بعد از جلسه های خواستگاری و مراسم بله برون که تاریخ عقد را در آن مشخص میکنید، در روز عقد، شما چند قدم فاصله تا زن و شوهر شدن و یکی شدن دارید. بسته به سلیقه و بودجه خودتان مراسم عقد را در خانه، محضر و یا سالن برگزار کنید. اگر قرار است جشن عقد را در خانه برگزار کنید، می توانید با برنامه ریزی درست و به موقع، چیدمان با سلیقه و تزئینات قشنگ و هماهنگ با لباستان و تم سفره و تزئینات، مراسم باشکوه داشته باشید.
اگر هم انتخاب شما سالن عقد است در اولین قدم، سالن یا محضر مورد نظر خود را رزرو کنید و از تعداد میهمانان خانواده خود و خانواده داماد، اطلاع کافی داشته باشید تا بتوانید درست و دقیق به دفترخانه خبر دهید.
خطبه عقد در حضور بزرگان خانواده خوانده می شود، بر روی سر عروس و داماد در حین خواندن خطبه قند سابیده می شود. بعد از آن حلقه ها رد و بدل می شود. عروس و داماد با انگشت در دهان یکدگیر عسل می گذارند. بعد از آن مهمانان نزدیک خانواده به عروس و داماد جواهرات و سکه های طلا هدیه می دهند. در آخر عروس و داماد به رسم یادگاری تحفه‌ای ناقابل به عروس هدیه می‌دهند.
انتخاب فهرست با سلیقه مورد نظر شما
- رزرو محضر یا سالن
- انتخاب لباس نامزدی
- انتخاب گروه نوازندگی
- انتخاب مدل سفره عقد
- عکاسی در روز عقد
- دعوت نزدیکتان
- ایده برای سوپرایز کردن
- دعوت نزدیکتان
- تدارکات پذیرایی (شام یا عصرونه)
سفره عقد
عروس زمانی وارد مجلس مي شود که تمامي مهمانها آمده باشند و داماد بايد در طرف راست عروس بنشيند که اين نيز بازمی گردد به آئيني زرتشتی. سفره عقد در مراسم عقد پهن میشود و عروس و داماد بر سر آن می‌نشینند و به خطبه عقد گوش می‌دهند. معمولا شامل پارچه ترمه‌ای است که به روی یک پارچه سفید پهن میشود و تمامی اجزا بر روی آن قرار می‌گیرند.
اجزای سفره عقد
آینه و شمعدان:
آینه در بالای سفره، روبه‌روی عروس و داماد قرار داده میشود تا آنها یکدیگر را در آینه ببینند تا دل‌هایشان نسبت به هم مانند آینه صاف و زلال باشد و یک جفت شمعدان که در دو طرف آینه قرار می‌گیرند که شمع‌های روشن شمعدان‌ها نمایانگر روشنایی و گرمی پیوند عقد بین عروس و داماد است.
قرآن مجید و جانماز:
قرآن مجید نشانه‌ای از تایید وصلت از سوی خدا و جانماز گواهی برای پایبند بودن عروس و داماد به اصول دینی است.
نبات:
به عنوان شیرینی دوران زندگی است و اغلب از نوع زعفران و اعلا در یک ظرف بسیار زیبا و یا در یک ظرف چندطبقه چیدمان میشود و گاهی اوقات از روبان و یا تورهای زیبا برای تزئین آن استفاده می‌کنند.
نان و پنیر و سبزی:
برای برکت زندگی در سفره استفاده میشود و اغلب اوقات در کنار نان، پنیر می‌گذارند و آن را نشانه وسعت روزی می‌دانند و سبزی هم نشانه سرسبزی و سلامتی است. امروزه برای ایجاد جلوه زیباتر، نان و پنیر و سبزی را به صورت لقمه‌های کوچک و با اشکال مختلف تزئین می‌کنند.
عسل:
عسل در دهان یکدیگر گذاشتند مانند قولی است که عروس و داماد به یکدیگر می‌دهند تا در آینده مایه شیرین‌کامی یکدیگر باشند و معمولا عسل را در جامی کوچک می‌ریزند.
تخم‌مرغ:
نمادی از تولید و تداوم نسل است و تعداد آن بستگی به سلیقه و اعتقادات افراد دارد.
سکه:
سکه نمادی است برای افزایش رزق و روزی عروس و داماد.
مطالعه بیشتر : رسم و رسومات مراسم بله برون
گردو:
به علت آنکه درخت گردو از عمر طولانی برخوردار است، نماد افزایش بقای عمر عروس و داماد را به همراه خواهد داشت.
بادام:
بادام را به نیت نوه‌دار شدن بر سر سفره می‌گذارند که البته آن را یک اعتقاد قدیمی می‌دانند.
وجود گردو، بادام و فندق را نیز نشان گسترده بودن سفره عقد به علت خوراکی‌های مقوی الهی می‌دانند و اعتقاداتی بیان‌کننده این مساله است که این خوراکی‌ها باید بدون شکاف باشند تا خللی با نام جدایی در زندگی عروس و داماد پیش نیاید.
سیب‌سرخ:
میوه‌های رنگینی مانند انار و سیب‌سرخ یا میوه‌های دیگر به منزله برخورداری عروس و داماد از همه مواهب رنگارنگ و نعمت‌های طبیعی خداوند است.
گل:
گل نشانی از طراوت و شادابی است و اکثر افراد برای گل‌آرایی سفره‌های عقد از رز قرمز که نماد عشق و محبت است استفاده می‌کنند و گاهی اوقات هم گل‌های زیبای دیگری در کنار این گل مورد استفاده قرار می‌گیرد.
حلقه:
حلقه عضو رسمی و اولیه یک سفره عقد به حساب می‌آید که معمولا حلقه عروس و داماد یک شکل هستند. حلقه را فقط در انگشت دست چپ می‌کنند زیرا تنها انگشتی است که یک رگ مستقیم به قلب دارد.
اسپند:
البته دود کردن اسپند در منقل کوچک و فانتزی آتش یک افتتاحیه برای نشستن عروس و داماد بر سر سفره عقد است و هدف از آن دور شدن چشم بد و حسود از این وصلت برای تازه عروس و داماد است تا آنها از گزندی در امان باشند.
کله قند:
ساییدن دو کله قند کوچک و هم اندازه به روی تور قند که در بالای سر عروس و داماد گرفته شده نمایانگر باریدن شادی و شیرینی بر سر آنها است.
قو:
همیشه دو قو بر سر سفره عقد ایرانیان دیده میشود. دلیل وجود این پرنده بر سر سفره عقد این است که قو تنها حیوانی است که پس از مرگ جفتش با جفت دیگری هم‌نشین نمی‌شود.
پذیرایی عقد
برای انتخاب منوی پذیراییتان در درجه اول باید بودجه و تعداد مهمان های خود را در نظر بگیرید و بر اساس آن منو و نحوه پذیرایی را انتخاب کنید. همچنین باید انتخاب کنید که پذیرایی شام است یا عصرانه و یا هردو.
پیشنهاد پذیرایی عقد برای عصرانه:
- شیرینی و کیک
- پذیرایی به صورت سلف سرویس در ظروف و دیس‌های تزئین شده به انتخاب خودتان
- نوشیدنی سرد و گرم
- میوه
- انواع فینگر فود
بیشتر بخوانید: آداب خواستگاري براي خانواده دختر
سخن آخر
با استفاده از مطالب بالا و کمک گرفتن از یک خدمات مجالس معتبر و یا نزدیکانی که به تازگی ازدواج کردند می توانید یک مراسم فوق العاده و بی نقص داشته باشید.
همانطور که مشاهده کردید در روز عقد ، بی نقص بودن تدارکات مانند سفره عقد، لباس عروس، گل و شیرینی، عکس عروس و داماد و رعایت اداب و رسوم حائز اهمیت است و باید با حساسیت خاصی انجام شوند. با آرزوی خوشبختی همه شما عزیزان.
